Iwona Ogrodzka

Zielonożółta chmura dryfuje w naszą stronę

Badacze zajmujący się historią rodziny Haberów, bardzo często spierają się co do przyczyn samobójczych śmierci Clary Immerwahr i jej wnuczki Claire Haber. Liczne kontrowersje związane są m.in. z brakiem przekonywujących dowodów takich jak listy pożegnalne czy pamiętniki. W związku z zaangażowaniem Fritza Habera w rozwój broni chemicznej i działalnością naukową obu kobiet ich śmierć interpretowana jest jako radykalny akt sprzeciwu wobec zbrodniczym działaniom wojennym. Urodzona we Wrocławiu Immerwahr, której historia została upamiętniona m.in. przez umieszczenie tablicy pamiątkowej na budynku Uniwersytetu Wrocławskiego, stała się jednym z ważniejszych symboli pacyfizmu.

W swojej pracy zastanawiam się czy możliwe jest precyzyjne określenie motywacji osób, których samobójstwo określane jest jako akt polityczny. Opierając się na źródłach historycznych i relacjach nielicznych świadków, interpretujemy biografię obu kobiet, tak jak chcielibyśmy je widzieć - akt radykalnej autodestrukcji można w takim wypadku uznać za bohaterstwo.

Zadanie „Cykl wystaw w Pracowni Portretu na Księży Młynie” jest realizowane dzięki dofinansowaniu z budżetu Miasta Łodzi.

 


Researchers dealing with the Haber family history often argue about the causes of the deaths by suicide of Clara Immerwahr and her granddaughter Claire Haber. There are numerous controversies connected with, among other things, the lack of convincing evidence such as suicide notes or diaries. In light of Fritz Haber's involvement in the development of chemical weapons, and the scientific activities of the two women, their deaths are interpreted as a radical act of opposition to criminal warfare. The Breslau-born Immerwahr has become one of the most important symbols of pacifism.

In my work, I reflect on whether it is possible to precisely determine the motivation of people whose suicide is described as a political act. Based on historical sources and the accounts of a few witnesses, we interpret the biographies of both women as we would like to see them – an act of radical self-destruction can be considered heroic in such a case.

The task "A series of exhibitions in the Portrait Studio Gallery at Księży Młyn" is realised thanks to a subsidy from the City of Łódź.